Avukat Dilay Şen Doğan

Avukat
Dilay Şen Doğan

4. KNOW-HOW SÖZLEŞMESİNİN FONKSİYONLARI

1. İşletmenin Ekonomik Değerini Arttırması

Bir işletmenin ekonomik değerinin belirlenmesinde sadece sahip olunan gayrimenkul, işletme donanımı gibi maddi varlığı olan şeyler değil; bunların yanı sıra, maddi olmayan işletme değerleri de dikkate alınır. Çoğu defa know-how gibi bu değerler işletmenin kıymetini belirlemede önem arz eder.

Know-how’a ilişkin objektif bir değer belirlenemez, zira know-how bedeli görecelidir. Bu da know-how’ un niteliğinden kaynaklanmaktadır. Ekonomik değer, genel olarak rakipler arasında, para ile değerlendirilebilen bilgi düzeyini ifade eder. Ancak bu belirleme de her zaman için doğru değildir.¹³

2. Teknolojik İlerleme İmkanı Sağlaması

Know-how’un bu fonksiyonu öncelikle üretime başlayabilme imkanı sağlamaktadır. İkinci olarak da know-how mevcut bir işletmede yeni teknoloji sağlayarak akılcı üretimi sağlar¹⁴.

3. Rekabet Avantajı Sağlaması

Bilgi ve iletişim alanlarında yaşanan gelişmeler ile ortaya çıkan küreselleşme olgusu, sınai alanda faaliyet gösteren işletmelerin sadece ulusal boyutta değil uluslararası boyutta da rekabet gücünün arttırılması gerekmektedir. Bu ise, işletmelerin yenilenme ve gelişen Pazar şartlarına uyum sağlama için gerekli bilgi ve deneyimlere olan ihtiyacını arttırmakta ve onları know-how yapmaya yönlendirmektedir.¹⁵

4. Araştırma Masraflarından Tasarruf İmkanı Sağlaması

İhracat yasağı veya yüksek gümrük vergileri gibi ihracat politikaları nedeniyle yabancı pazarlara giremeyen işletmeler, ihracat yapamadıkları bu ülkelerdeki bir işletmeye know-how aktararak, ekonomik menfaat elde etmektedir.¹⁶

Know-how uzun emek ve büyük masraflarla edinilmiş bilgi ve deneyimler anlamına gelmektedir. Bir işletmenin büyük işlerinde, işin her aşamasında bile bir bilgi söz konusudur.¹⁷ Know-how’un başka bir firmaya verilmesi dolayısı ile kendileri know-how üretemeyecek olan diğer küçük ve orta ölçekli firmalar için modern ve rasyonel bir yönetim sağlamış olur. Know-how alımı, küçük ve orta ölçekli firmalar için ekonomik yarar sağlayan bir yöntemdir.¹⁸ Böylece risk almaksızın, ekonomik olarak, know-how’dan doğrudan yararlanabilirler ve giderlerini önceden kesin olarak belirleyebilirler.¹⁹

Sayfa 6. için